Ai që pretendon se beson në Allahun, e njëson Atë, e do, i frikësohet
vetëm Atij dhe shpreson në Të, e pastaj nuk u dorëzohet urdhërave të Tij
dhe të dërguarit të Tij, gjykon me ligj tjetër përveç Ligjit të Allahut
dhe miqëson armiqtë e Allahut, ky njeri nuk është besnik me Allahun në
atë që e pretendon, por ky është ndjekës i djallit dhe respektues i tij.
Realiteti i adhurimit është njëshmëria e Allahut me të gjitha llojet e ibadetit, me frikërespekt, dashuri, shpresë dhe nënshtrim ndaj Tij.
Ai që pretendon se beson në Allahun, e njëson Atë, e do, i frikësohet vetëm Atij dhe shpreson në Të, e pastaj nuk u dorëzohet urdhërave të Tij dhe të dërguarit të Tij, gjykon me ligj tjetër përveç Ligjit të Allahut dhe miqëson armiqtë e Allahut, ky njeri nuk është besnik me Allahun në atë që e pretendon, por ky është ndjekës i djallit dhe respektues i tij.
Allahu, subhanehu we teala thotë:
“Thuaj: “Nëse e doni All-llahun, atëherë ejani pas meje që All-llahu t’ju dojë, t’ju falë mëkatet tuaja, se All-llahu është që fal shumë, mëshiron shumë.” (Ali Imran, 31)
Fjala e Allahut “dhe largohuni tagutit” komentohet se ka për qëllim shejtanin. Këtë e transmeton Buhariu, Ibën Xheriri dhe të tjerë nga Umer ibën Hattabi. Gjithashtu transmetohet se këtu ka për qëllim idhujt dhe gjithçka tjetër që adhurohet përveç Allahut.
Të gjitha këto komente janë të sakta dhe në mes këtyre shpjegimeve nuk ka ndeshje me njëra-tjetrën, sepse secili prej tyre ka shpjeguar këtë me ndonjë fjalë që përmban kuptimin e përgjithshëm të asaj fjale. Dhe kjo që ndodh shpesh në fjalët e selefit ku shpjegojnë ajetin me ndonjë fjalë dhe nuk kanë për qëllim përcaktimin e kuptimit vetëm me atë fjalë.
Imam Ibën Kajjimi i ka dhënë kuptim të gjërë kësaj fjale (fjalës “tagut”) dhe thotë:
“Tagut është çdo gjë në të cilën njeriu i kalon kufinjtë, qoftë adhurim, pasim apo respektim. Tagut është secili që populli e mer si gjykatës përveç Allahut, apo e adhurojnë, apo e imitojnë verbërisht, apo e respektojnë në atë mënyrë që duhet ti bëhet vetëm Allahut. Nëse ndalesh dhe mendon mbi tagutët e botës dhe në gjendjen e njerëzve do të shohësh se shumica e njerëzve kanë kaluar nga ibadeti që duhet ti bëhet Allahut, në adhurimin e tagutit; nga arbitrimi në Allahun dhe të Dërguarin e Tij, në arbitrim të tagutit; nga respekti ndaj Allahut dhe pasimit të të Dërguarit, salallahu alejhi we selem, në respektin dhe pasimin e tagutit.”
Kurse, Allahu, subhanehu we teala, na ka urdhëruar ta mohojmë tagutin dhe kësaj i ka dhënë përparësi mbi besimin në Allahun, subhanehu we teala, siç e ka përmendur mohimin para pohimit në fjalën e dëshmisë (la ilahe il-lallah) dhe njeriu nuk bëhet besimtar vetëm pasi të bëjë kufër (mohim) në tagut me kuptimin e gjërë të kësaj fjale.
Allahu, subhanehu we teala, thotë:
“E kush nuk i beson të pavërtetat e i beson All-llahut, ai është kapur për lidhjen më të fortë, e cila nuk ka këputje. All-llahu është dëgjues i dijshëm.” (El-Bekare, 256)
Transmeton Muslimi në “Sahih”-un e tij nga Mervan el-Fezarij e ai nga Ebi Maliku, kurse Ebi Maliku nga babai i tij se ka thënë:
“Kam ndëgjuar të Dërguarin e Allahut duke thënë: Kush thotë la-ilahe il-lallah dhe bën kufër në atë që adhurohet pos Allahut, ndalohet pasuria dhe gjaku i tij, kurse llogaria e tij mbetet te Allahu, subhanehu we teala.”
Ky është shpjegimi i fjalës së dëshmisë, nuk është qëllimi vetëm shprehja me gojë, ngase kjo nuk mbron gjakun dhe pasurinë, e as nuk shpëton nga zjarri, por kësaj duhet ti bashkangjitet vepra të cilën e kërkon kjo fjalë, njëshmërinë e Allahut, ta adhurosh Atë dhe të distancohesh nga çdo gjë që adhurohet, pasohet apo respektohet përveç Allahut dhe të Dërguarit të Tij.
Allahu, subhanehu we teala, në librin e tij, përmend mikun e Tij, Ibrahimin, alejhi selam, e lavdëron pasi u largua dhe u distancua nga populli i tij dhe nga ajo që ata adhuronin përveç Allahut.
Allahu, subhanehu we teala, thotë:
“Ju e keni shembullin më të mirë te Ibrahimi dhe te ata që ishin me të, kur i thanë popullit të vet: “Ne tërhiqemi prej jush dhe prej asaj që adhuroni, pos All-llahut, nuk besojnë tuajën, prandaj ndërmjet nesh e jush është e hapët armiqësia e urrejtja derisa ta besoni vetëm All-llahun, Një!” (Mumtehine, 4)
“Unë po largohem prej jush dhe prej çka adhuroni ju pos All-llahut, e shpresoj se me adhurimin ndaj Zotit tim nuk do të jem i humbur!” E pasi u largua prej tyre dhe prej çka adhuronin ata pos All-llahut, Ne i dhuruam atij Is’hakun dhe Jakubin dhe që të dy i bëmë pejgamberë.” (Merjem, 48-49)
“Derisa jeni izoluar prej tyre dhe prej asaj që adhurojnë ata, pos Allahut, atëherë strehonu në shpellë, e Zoti juaj ju dhuron nga mëshira e tijë e gjërë dhe u lehtëson në çështjen tuaj atë që është në dobinë tuaj.” (El-Kehf, 19)
Gjithashtu ka argumente tjera që flasin për largimin nga ithtarët e kufrit, devijimet e tyre dhe distancimin nga ndejat me ta.
Këtë shtyllë të fesë e kanë lënë pas dore shumë prej bijve muslimanë dhe kanë anuar nga ata që i kanë bërë zullum vetes dhe që kanë bërë çrregullime në tokë. Kanë lënë Ligjin e Allahut dhe gjykojnë me ligjet e kufrit dhe i mbrojnë këto ligje me pasuri dhe ushtri, madje ushtrojnë dhunë mbi gjithë ata që kundërshtojnë këto ligje dhe refuzojnë gjykimin me ta.
Allahu, subhanehu we teala, thotë:
“A i vure re ata që mendojnë se besuan atë që të zbriti ty, dhe atë që zbriti para teje, se si dëshirojnë që mes tyre të gjykojë djalli, e duke qenë se janë të urdhëruar që të mos e besojnë atë. E djalli dëshiron t’i humbë në pafundësi.” (En-Nisa, 60)
Në këtë ajet, fjala “tagut” ka për qëllim pushtetarin që nuk gjykon me Ligjin e Allahut dhe i cili ka bërë veten ligjëdhënës me Allahun.
E për këtë, Allahu, subhanehu we teala, e ka quajtur mushrik në librin e tij kur thotë:
“Në vendimin e Tij nuk mund ti përzihet askush.” (El-Kahf, 26)
“...e nëse i dëgjoni ata, atëherë jeni si ata (idhujtarët).” (El-Enam, 121)
Dhe e ka quajtur mosbesimtarë në fjalën e Tij ku thotë:
“E kush nuk gjykon me atë që e zbriti Allahu, ata janë mohues.” (El-Maide, 44)
Kur përmendet fjala kufër në trajtën e shquar, atëherë ka për qëllim kufrin e madh. Ndërsa ajo që thuhet se Ibën Abasi në shpjegimin e këtij ajeti ka thënë se qëllimi është për kufrin e vogël, nuk është e saktë.
Transmeton Abdullah ibën Tavusi nga babai i tij dhe thotë se është pyetur Ibën Abasi, radijallahu anhu, për fjalën e Allahut, subhanehu we teala:
“E kush nuk gjykon me atë që e zbriti Allahu, ata janë mohues.” (El-Maide, 44)
Ai ka thënë se këtu është fjala për kufër. Në një transmetim tjetër thuhes se bëhet fjalë për kufër të vogëë dhe në një tjetër thuhet se mjafton për të kufri i tij.
Kjo është e saktë nga ajo që transmetohet prej Ibën Abasit dhe shihet qartë se ai e ka përcaktuar se është kufër dhe nuk e ka vlerësuar si kufër të vogël.
Transmetimi i Hisham ibën Huxhejrit është i dobët nga dy aspekte:
Realiteti i adhurimit është njëshmëria e Allahut me të gjitha llojet e ibadetit, me frikërespekt, dashuri, shpresë dhe nënshtrim ndaj Tij.
Ai që pretendon se beson në Allahun, e njëson Atë, e do, i frikësohet vetëm Atij dhe shpreson në Të, e pastaj nuk u dorëzohet urdhërave të Tij dhe të dërguarit të Tij, gjykon me ligj tjetër përveç Ligjit të Allahut dhe miqëson armiqtë e Allahut, ky njeri nuk është besnik me Allahun në atë që e pretendon, por ky është ndjekës i djallit dhe respektues i tij.
Allahu, subhanehu we teala thotë:
“Thuaj: “Nëse e doni All-llahun, atëherë ejani pas meje që All-llahu t’ju dojë, t’ju falë mëkatet tuaja, se All-llahu është që fal shumë, mëshiron shumë.” (Ali Imran, 31)
Fjala e Allahut “dhe largohuni tagutit” komentohet se ka për qëllim shejtanin. Këtë e transmeton Buhariu, Ibën Xheriri dhe të tjerë nga Umer ibën Hattabi. Gjithashtu transmetohet se këtu ka për qëllim idhujt dhe gjithçka tjetër që adhurohet përveç Allahut.
Të gjitha këto komente janë të sakta dhe në mes këtyre shpjegimeve nuk ka ndeshje me njëra-tjetrën, sepse secili prej tyre ka shpjeguar këtë me ndonjë fjalë që përmban kuptimin e përgjithshëm të asaj fjale. Dhe kjo që ndodh shpesh në fjalët e selefit ku shpjegojnë ajetin me ndonjë fjalë dhe nuk kanë për qëllim përcaktimin e kuptimit vetëm me atë fjalë.
Imam Ibën Kajjimi i ka dhënë kuptim të gjërë kësaj fjale (fjalës “tagut”) dhe thotë:
“Tagut është çdo gjë në të cilën njeriu i kalon kufinjtë, qoftë adhurim, pasim apo respektim. Tagut është secili që populli e mer si gjykatës përveç Allahut, apo e adhurojnë, apo e imitojnë verbërisht, apo e respektojnë në atë mënyrë që duhet ti bëhet vetëm Allahut. Nëse ndalesh dhe mendon mbi tagutët e botës dhe në gjendjen e njerëzve do të shohësh se shumica e njerëzve kanë kaluar nga ibadeti që duhet ti bëhet Allahut, në adhurimin e tagutit; nga arbitrimi në Allahun dhe të Dërguarin e Tij, në arbitrim të tagutit; nga respekti ndaj Allahut dhe pasimit të të Dërguarit, salallahu alejhi we selem, në respektin dhe pasimin e tagutit.”
Kurse, Allahu, subhanehu we teala, na ka urdhëruar ta mohojmë tagutin dhe kësaj i ka dhënë përparësi mbi besimin në Allahun, subhanehu we teala, siç e ka përmendur mohimin para pohimit në fjalën e dëshmisë (la ilahe il-lallah) dhe njeriu nuk bëhet besimtar vetëm pasi të bëjë kufër (mohim) në tagut me kuptimin e gjërë të kësaj fjale.
Allahu, subhanehu we teala, thotë:
“E kush nuk i beson të pavërtetat e i beson All-llahut, ai është kapur për lidhjen më të fortë, e cila nuk ka këputje. All-llahu është dëgjues i dijshëm.” (El-Bekare, 256)
Transmeton Muslimi në “Sahih”-un e tij nga Mervan el-Fezarij e ai nga Ebi Maliku, kurse Ebi Maliku nga babai i tij se ka thënë:
“Kam ndëgjuar të Dërguarin e Allahut duke thënë: Kush thotë la-ilahe il-lallah dhe bën kufër në atë që adhurohet pos Allahut, ndalohet pasuria dhe gjaku i tij, kurse llogaria e tij mbetet te Allahu, subhanehu we teala.”
Ky është shpjegimi i fjalës së dëshmisë, nuk është qëllimi vetëm shprehja me gojë, ngase kjo nuk mbron gjakun dhe pasurinë, e as nuk shpëton nga zjarri, por kësaj duhet ti bashkangjitet vepra të cilën e kërkon kjo fjalë, njëshmërinë e Allahut, ta adhurosh Atë dhe të distancohesh nga çdo gjë që adhurohet, pasohet apo respektohet përveç Allahut dhe të Dërguarit të Tij.
Allahu, subhanehu we teala, në librin e tij, përmend mikun e Tij, Ibrahimin, alejhi selam, e lavdëron pasi u largua dhe u distancua nga populli i tij dhe nga ajo që ata adhuronin përveç Allahut.
Allahu, subhanehu we teala, thotë:
“Ju e keni shembullin më të mirë te Ibrahimi dhe te ata që ishin me të, kur i thanë popullit të vet: “Ne tërhiqemi prej jush dhe prej asaj që adhuroni, pos All-llahut, nuk besojnë tuajën, prandaj ndërmjet nesh e jush është e hapët armiqësia e urrejtja derisa ta besoni vetëm All-llahun, Një!” (Mumtehine, 4)
“Unë po largohem prej jush dhe prej çka adhuroni ju pos All-llahut, e shpresoj se me adhurimin ndaj Zotit tim nuk do të jem i humbur!” E pasi u largua prej tyre dhe prej çka adhuronin ata pos All-llahut, Ne i dhuruam atij Is’hakun dhe Jakubin dhe që të dy i bëmë pejgamberë.” (Merjem, 48-49)
“Derisa jeni izoluar prej tyre dhe prej asaj që adhurojnë ata, pos Allahut, atëherë strehonu në shpellë, e Zoti juaj ju dhuron nga mëshira e tijë e gjërë dhe u lehtëson në çështjen tuaj atë që është në dobinë tuaj.” (El-Kehf, 19)
Gjithashtu ka argumente tjera që flasin për largimin nga ithtarët e kufrit, devijimet e tyre dhe distancimin nga ndejat me ta.
Këtë shtyllë të fesë e kanë lënë pas dore shumë prej bijve muslimanë dhe kanë anuar nga ata që i kanë bërë zullum vetes dhe që kanë bërë çrregullime në tokë. Kanë lënë Ligjin e Allahut dhe gjykojnë me ligjet e kufrit dhe i mbrojnë këto ligje me pasuri dhe ushtri, madje ushtrojnë dhunë mbi gjithë ata që kundërshtojnë këto ligje dhe refuzojnë gjykimin me ta.
Allahu, subhanehu we teala, thotë:
“A i vure re ata që mendojnë se besuan atë që të zbriti ty, dhe atë që zbriti para teje, se si dëshirojnë që mes tyre të gjykojë djalli, e duke qenë se janë të urdhëruar që të mos e besojnë atë. E djalli dëshiron t’i humbë në pafundësi.” (En-Nisa, 60)
Në këtë ajet, fjala “tagut” ka për qëllim pushtetarin që nuk gjykon me Ligjin e Allahut dhe i cili ka bërë veten ligjëdhënës me Allahun.
E për këtë, Allahu, subhanehu we teala, e ka quajtur mushrik në librin e tij kur thotë:
“Në vendimin e Tij nuk mund ti përzihet askush.” (El-Kahf, 26)
“...e nëse i dëgjoni ata, atëherë jeni si ata (idhujtarët).” (El-Enam, 121)
Dhe e ka quajtur mosbesimtarë në fjalën e Tij ku thotë:
“E kush nuk gjykon me atë që e zbriti Allahu, ata janë mohues.” (El-Maide, 44)
Kur përmendet fjala kufër në trajtën e shquar, atëherë ka për qëllim kufrin e madh. Ndërsa ajo që thuhet se Ibën Abasi në shpjegimin e këtij ajeti ka thënë se qëllimi është për kufrin e vogël, nuk është e saktë.
Transmeton Abdullah ibën Tavusi nga babai i tij dhe thotë se është pyetur Ibën Abasi, radijallahu anhu, për fjalën e Allahut, subhanehu we teala:
“E kush nuk gjykon me atë që e zbriti Allahu, ata janë mohues.” (El-Maide, 44)
Ai ka thënë se këtu është fjala për kufër. Në një transmetim tjetër thuhes se bëhet fjalë për kufër të vogëë dhe në një tjetër thuhet se mjafton për të kufri i tij.
Kjo është e saktë nga ajo që transmetohet prej Ibën Abasit dhe shihet qartë se ai e ka përcaktuar se është kufër dhe nuk e ka vlerësuar si kufër të vogël.
Transmetimi i Hisham ibën Huxhejrit është i dobët nga dy aspekte:
- 1- Është i vetëm me këtë transmetim
- 2- Bie ndesh me atë që është më i besueshëm se ai.
Fjala e Ibën Abasit “ajo është kufër”, dëshiron të na e bëjë me dije se kuptimi i ajetit merret ashtu siç e përmban fjala në esencë.
Kurse fjala kufër në esencë, nëse vie në trajtën e shquar ka për qëllim kufrin e madh siç e ka përmendur këtë Shejhul-Islam Ibën Tejmia në librin e tij “Iktidau Siratil Mustekim” (1/208), përve nëse vjen ndonjë argument që tregon se nuk është për qëllim kufri i madh.
Fjala e gruas së Thabit ibën Kajs: “Por unë e urrej kufrin në Islam”, që e transmeton Buhariu nga Ibën Abasi, radijallahu anhu, nuk e kundërshton regullën dhe bazën me të cilën jemi argumentuar në këtë kapitull. Ajo ka thënë “në Islam” e ky është argument që tregon se qëllimi për këtë fjalë është kufër i vogël. Sepse, nuk lejohet të thuhet për kufrin e madh me fjalën “në Islam.”
Kur fjala kufër vie në të shquarën (“el”), pa e përkufizuar atë, menjëherë nënkuptohet se fjala është për kufrin e madh e jo për kufrin e vogël.
Ibën Kethiri në librin e tij vuluminoz “El-Bidaje ve Nihaje” (13,119) thotë:
“Kush e lë ligjin e qartë të zbritur mbi Muhamedin, birin e Abdullahut, Vulën e pejgamberëve dhe arbitrohet në ligje tjera të derroguara, bën kufër, e çfarë mbetet halli i atij që arbitrohet në Jasa dhe i jep asaj përparësi mbi Ligjin e Allahut. Kush e bën këtë, bën kufër me konsenzuesin e gjithë muslimanëve.”
Kjo është e vërteta, nuk ka diskutim rreth kësaj. Ndërsa më shumë ka përparësi përcjellja e konsezuesit për kufrin e atij që pengon nga Ligji i Allahut, ndërron Ligjin e Allahut dhe vendos ligje tjera, i detyron njerëzit të arbitrohen në ato ligje, për çështjet që kanë të bëjnë me gjakun, pasurinë dhe nderin e tyre. Pastaj bëjnë edhe më shumë se kaq, harxhojnë gjithë energjinë e tyre në mbrojtjen e këtyre ligjeve.
Mbetet të përmendim se fjala e disa autorëve bashkëkohorë se, konsenzuesi që ka përcjellur Ibën Kethiri vlen vetëm për mbretërit e tatarëve dhe ata që bëjnë negacionet e Islamit sikurse mbretërit e tatarëve, ku prej negacioneve të tyre ishte mohimi i Sherijatit dhe të bërit të lejuar mosgjykimin me Sherijat, është vetëm paragjykim dhe nuk e mbështesin faktet shkencore e as argumentet e ngritura.
Nuk është vetëm Ibën Kethiri që e thotë këtë dhe që përcjell konsenzuesin, ka shumë dijetarë prej të parëve dhe të fundit që e bëjnë këtë, madje bëjnë edhe më shumë.
Si nuk llogaritet qafir ai i cili ka lënë Sherijatin, i ka dhënë vetes të drejten e lejimit dhe ndalimit ti vlerësojë gjërat të mira apo të këqia sipas dëshirës së tij, ka hapur gjykata që veprojnë dhe gjykojnë sipas kanunit dhe nuk lejohet kundërshtimi i gjykimeve të saj.
Ajo që thuhet nga disa autorë bashkëkohorë se mosbesimi i tatarëve ka qenë për shkak se ata kanë mohuar Sherijatin dhe e kanë lejuar gjykimin me tjetër ligj, vjen nga ata që janë ndikuar nga itharët e irxhaut, të cilët sjellin boshtin e kufrit rreth lejimit (të mëkatit) ose mohimit të (obligimit), kurse kjo është fjalë boshe në fe dhe në logjikën e shëndoshë.
Të bësh të lejuar (hallall) të ndaluarën (haramin) është kufër, edhe sikurse të gjykojnë me ligjin e Sherijatit, kurse ajeti është shumë i qartë se shkaku i kufrit të tyre është mosgjykimi me atë që e ka zbritur Allahu, subhanehu we teala.
Është e vërtetë se shumë nga të mëvonshmit janë të ndikuar nga medhhebet e itharëve të irxhaut të cilët thonë se çdokush që kryen ndonjë negacion të imanit, qoftë nga fjalët apo nga veprat, është kafir, mirëpo jo për shkak të veprës, por vepra është sinjal i kufrit dhe i përgënjeshtrimit që e bartë ai individ në zemër.
Të tjerët nga murgjit e tepruar, ndalojnë të bësh qafir individin për shkak të veprës çfarëdo rasti të jetë, derisa individi të mos e mohojë me gojën e tij ndonjë obligim ose të bëjë të lejuar (hallall) të ndaluarën.
Këto qëndrime vijnë ndesh me librin e Allahut, me Sunetin e të Dërguarit, salallahu alejhi we selem, dhe me konsenzuesin e muslimanëve.
Libri: Ela ine nasrallahi karib
Autori: Shejh Sulejman ibn Nasir el-Ulvan
Post a Comment