Ebu Ubejde Ibnul Xherrahu
“Secili popull ka besnikun e vet, e besniku i këtij populli është Ebu Ubejde.” (Muhammedi a.s.)
Ebu
Ubejde ishte një burrë me fytyrë të pastër, pamje të bukur,
shtathedhur, i gjatë e shpatullgjerë. Syri gëzohej me pamjen e tij,
shpirti kënaqej dhe zemra qetësohej në takimin me të.
Përveç
këtyre, ai kishte sjellje të mirë, ishte modest dhe i turpshëm.
Mirëpo, nëse ashpërsohej situata dhe e kërkonte momenti, ai bëhej si
luani.
Ai i përngjante tehut të shpatës në shkëlqimin e bukurisë së saj, si dhe në ashpërsinë e të rënave të saj.
Ky
pra është besniku i umetit të Muhamedit (a.s.), Amër ibnu Abdullah
ibnul Xherrah el‑Fihri el‑Kureshi, i njohur me pseudonimin Ebu Ubejde.
Abdullah
ibnu Umeri e përshkroi atë e tha: “Tre vetë nga kurejshët janë me
fytyra më të bukura, me moral më të lartë dhe janë më të turpshmit; kur
të flasin, nuk të gënjejnë dhe nëse ti u flet, nuk të përgënjeshtrojnë:
Ebu Bekr es‑Sidiku, Uthman ibnu Afani dhe Ebu Ubejde ibnul Xherrahu.
Ebu
Ubejde ishte prej të parëve që pranoi fenë islame. Ai e pranoi Islamin
në ditën e dytë, menjëherë pas Ebu Bekrit. Fenë islame e pranoi
nëpërmjet duarve të vetë Ebu Bekër es‑Sidikut. Pastaj së bashku me të,
Abdurrahman ibnu Aufin, Uthman ibnu Madhunin dhe El‑Erkam ibnul Ebi
Erkamin shkuan te Pejgamberi (a.s.) dhe para tij e shqiptuan dëshminë e
së vërtetës. Këta ishin shtyllat e para në të cilat u sendërtua
kështjella e fortë e Islamit.
* * *
Ebu
Ubejde e përjetoi përvojën e jetës së hidhur të muslimanëve në Mekë,
prej fillimit deri në përfundimin e saj. Së bashku me muslimanët e
tjerë, ai i përjetoi të gjitha peripecitë, vuajtjet, mundimet dhe
pikëllimet, të cilat nuk i përjetoi asnjë ithtar i ndonjë feje tjetër
në sipërfaqen e tokës, por megjithatë ata u mbetën besnikë parimeve
islame.
Mirëpo, sprovimi i Ebu Ubejdes në ditën e Bedrit, me vrazhdësinë e vet tejkaloi çdo parashikim dhe çdo imagjinatë.
* * *
Ditën
e Bedrit, Ebu Ubejde u vërsul në mesin e radhëve të armikut pa pasur
frikë fare. Madje, armiqtë ia kishin frikën atij. Çante radhët e tyre pa
e pasur frikë vdekjen. Prandaj i ruheshin kalorësit kurejshë dhe i
shmangeshin ballafaqimit me të.
Mirëpo,
vetëm një njeri e përcillte Ebu Ubejden si hije e i dilte përpara në
çdo anë, por Ebu Ubejde ia lëshonte rrugën dhe nuk e dëshironte
ballafaqimin me të. Edhe pse ky njeri i shpeshtoi sulmet e
njëpasnjëshme, Ebu Ubejde i shmangej sa ishte e mundur takimit me të.
Por më në fund, ai ia mbylli të gjitha rrugët Ebu Ubejdes dhe e pengonte
për t’i luftuar armiqtë e Allahut. Dhe më në fund, kur e shpenzoi tërë
durimin, nuk i mbeti tjetër veçse t’ia presë kokën me shpatë, të cilën
ia ndau në dy pjesë dhe njeriu ra i vdekur para tij.
Lexues i nderuar, mos u mundo të vrasësh mendjen se kush mund të jetë njeriu i vdekur!
A
nuk të thashë se sfida e shëmtuar tejkaloi çdo parashikim dhe kapërceu
çdo imagjinatë? Ndoshta do të të duket e pabesueshme kur të mësosh se
njeriu i vdekur ishte Abdullah ibnul Xherrahu, babai i Ebu Ubejdes.
Ebu Ubejde nuk vrau babanë e vet, por politeizmin, mosbesimin në personalitetin e babait të tij.
Rreth çështjes së Ebu Ubejdes dhe babait të tij, Allahu (xh.sh.), në Kuranin Famëlartë thotë: “Nuk
gjen popull që e beson Allahun dhe Ditën e Gjykimit, e ta dojë atë që
kundërshton Allahun dhe të Dërguarin e Tij, edhe sikur të jenë ata (kundërshtarët) prindërit e tyre, bijtë e tyre, vëllezërit e tyre ose farefisi i tyre. Ata janë që në zemrat e tyre (Ai) ka
skalitur besimin dhe e ka forcuar me shpirt nga ana e Tij dhe ata do
t’i shpjerë në Xhenete, nëpër të cilët rrjedhin lumenj. Aty janë
përgjithmonë. Allahu ua ka pëlqyer punën e tyre dhe ata janë të kënaqur
me shpërblimin e Tij. Të tillët janë palë (grup) e Allahut. Ta dini pra, se ithtarët e Allahut janë ata të shpëtuarit.”(58:22)
Ky
veprim i Ebu Ubejdes nuk na habit, sepse fuqia e besimit të tij në
Allahun, sinqeriteti ndaj fesë dhe besnikëria ndaj umetit të Muhamedit,
kishin arritur kulmin e tyre.
Muhamed ibnu Xhaferi rrëfen e thotë:
-
Erdhi një delegacion i krishterë te Pejgamberi (a.s.) e i thanë: “O
Ebul Kasim! Dërgoje me ne njërin prej sahabëve të tu më të afërt të
gjykojë mes nesh për disa kontestime të ndarjes së pasurisë sonë, të
cilat nuk mundëm t’i zgjidhim vetë. Ju muslimanët te ne keni respekt të
veçantë.”
Pejgamberi (a.s.) u tha:
- Ejani tek unë në mesditë e unë do ta dërgoj me ju një njeri të fuqishëm dhe besnik.
Umeri thotë:
-
Shkova herët për ta falur namazin e drekës. Asnjëherë nuk e kam dashur
postin më shumë se atë ditë, duke shpresuar të kem fatin të jem i zoti i
atij atributi.
Pejgamberi
(a.s.), posa e fali me ne namazin e drekës, filloi të shikojë djathtas
e majtas. Unë ngrihesha sa mundesha që t’i bija në sy. Pejgamberi
(a.s.) vazhdoi ashtu ta hedhë shikimin e tij në mesin tonë, derisa pa
Ebu Ubejde ibnul Xherrahun, të cilin e thirri e i tha: “Shko me këta dhe
gjyko në mes tyre me drejtësi rreth kontestimeve të tyre.” Atëherë unë
thashë me vete: “E mori atë nder Ebu Ubejde!”
Ebu Ubejde nuk shquhej vetëm me besnikëri, por tek ai bashkohej fuqia dhe besnikëria. Kjo fuqi u manifestua në shumë raste.
Ajo
u manifestua ditën kur Pejgamberi (a.s.) dërgoi një grup prej sahabëve
të tij për t’i dalë në rrugë një karvani të kurejshëve dhe për udhëheqës
të grupit caktoi Ebu Ubejden. Pejgamberi (a.s.) u dha me vete një
shportë me hurma, sepse nuk kishte pasur asgjë tjetër. Ebu Ubejde ua
jepte secilit prej sahabëve të tij çdo ditë nga një hurmë dhe çdonjëri
prej tyre e thithte ashtu sikurse e thith foshnja gjirin e nënës.
Pastaj pinin ujë dhe kështu kjo u mjaftonte tërë ditën deri në mbrëmje.
* * *
Ndërsa
ditën e betejës në Uhud, atëherë kur muslimanët u mundën dhe njëri nga
idhujtarët filloi të çirrej: “Më tregoni se ku është Muhamedi… Më
tregoni se ku është Muhamedi…”,
Ebu Ubejde ishte njëri nga dhjetë
personat të cilët e kishin rrethuar Pejgamberin (a.s.) dhe e mbronin me
kraharorët e tyre, të cilët i kishin drejtuar kah shigjetat e
pabesimtarëve.
Kur
mbaroi beteja, Pejgamberit (a.s.) i ishin thyer dy dhëmbët e parmë, i
ishte lënduar balli, ndërsa dy hallka të parzmores së tij i kishin hyrë
në mollëzat e syrit. Ebu Bekri deshi t’ia nxjerrë ato nga mollëzat, por
kur e vërejti këtë Ebu Ubejde i tha: “Pasha Allahun, ma lër mua këtë
punë!” Ebu Bekri ia la. Ebu Ubejde u frikësua se nëse ia nxjerr hallkat
me dorë, Pejgamberi (a.s.) do të ndjente dhimbje, prandaj ia kafshoi të
parën me tërë fuqinë me dhëmbët e parmë dhe e nxori, por i ra edhe
dhëmbi i tij. Pastaj e kafshoi të dytën me dhëmbin e tij të dytë, e
nxori atë, por me të i ra edhe dhëmbi tjetër.
Lidhur me këtë, Ebu Bekri thotë: “Ebu Ubejde ishte prej njerëzve më të pashëm pa dhëmbët e parmë.”
* * *
Ebu Ubejde së bashku me të Dërguarin e Allahut mori pjesë në të gjitha betejat, prej fillimit të shoqërimit me të e derisa vdiq.
Me
rastin e zgjedhjes së Ebu Bekrit si halife të muslimanëve në “Sekif”,
Umer ibnul Hatabi i tha Ebu Ubejdes: “Shtrije dorën të të pranoj ty si
halife, sepse unë e kam dëgjuar të Dërguarin e Allahut duke thënë:
‘Secili ka besnikun e vet, e ti je besniku i këtij umeti.’”
Ebu
Ubejde u përgjigj: “Nuk mund t’i dal para atij njeriu të cilin e
urdhëroi Pejgamberi (a.s.) të na prijë neve në namaz dhe ne u falëm pas
tij derisa i Dërguari i Allahut ishte gjallë.”
Pasi
Ebu Bekri u zgjodh halife i muslimanëve, Ebu Ubejde ishte njëri prej
këshilltarëve dhe ndihmësve të tij me të afërt dhe më të sinqertë në
vërtetësi dhe ndihmës i pakursyeshëm në mirësi.
Pas
Ebu Bekrit, halifati iu besua Umer ibnul Hatabit, të cilit gjithashtu
iu bind Ebu Ubejde dhe asnjëherë nuk e kundërshtoi, përveçse në një
rast.
A e di se për cilën çështje nuk e dëgjoi Ebu Ubejde halifen e muslimanëve?
Ai
nuk e dëgjoi atëherë kur ndodhej në Sham në krye të ushtrisë muslimane,
të cilën e udhëhiqte prej fitores në fitore, derisa nën komandën e tij u
çlirua i tërë Shami dhe arriti deri te lumi Eufrat në lindje dhe në
Azinë e Vogël në veri.
Në
atë kohë, në Sham, ishte përhapur me të madhe sëmundja e kolerës, saqë
nuk mbahej mend që ndonjëherë të kishin vdekur aq shumë njerëz.
Halifeja
i muslimanëve – Umer ibnul Hatabi – nga frika se nga kjo sëmundje mund
ta pësojë edhe Ebu Ubejde, nxitoi dhe e dërgoi një mesazhjer tek ai me
një mesazh në të cilin thuhej: “Unë kam nevojë të madhe për ty, për çka
nuk mund të të zëvendësojë askush. Nëse të mbërrin mesazhi im natën,
kërkoj prej teje që mëngjesi të të gjejë tek unë. E nëse letra ime të
arrin ditën, kërkoj prej teje që mbrëmja të të gjejë tek unë.”
Posa
e lexoi Ebu Ubejde letrën e halifit, tha: “E kuptova nevojën e prijësit
të muslimanëve për mua. Ai dëshiron ta mbajë në jetë atë që nuk mund
të mbahet.” Pastaj iu përgjigj letrës së tij me këtë fjalë:
“O
prijës i muslimanëve! Unë e kuptova nevojën tënde për mua. Unë gjendem
në mesin e ushtrisë muslimane dhe jam njëri prej ushtarëve të saj. Nuk
dëshiroj ta ruaj veten prej asaj që mund t’u ndodhë atyre. Nuk dëshiroj
të ndahem prej tyre, derisa Allahu ta çojë në vend urdhrin e Vet për mua
dhe për të tjerët. Kur të arrijë letra ime, më lejo të mbetem këtu ku
jam!”
Posa i
arriti Umerit letra e Ebu Ubejdes, e lexoi me një frymë e pastaj qau
derisa iu enjtën sytë. Disa nga sahabët që ishin të pranishëm, kur panë
mallëngjimin e tij të madh, e pyetën: “Mos ka vdekur Ebu Ubejde, o
prijës i besimtarëve?”
Umeri u përgjigj: “Jo. por ai është në prag të saj.”
Supozimi
i Umerit nuk ishte larg. Nuk shkoi pak kohë dhe Ebu Ubejde u sëmur nga
kolera. Kur vërejti se i ishte afruar vdekja, i porositi ushtarët e tij
me këto fjalë:
“Unë jua lë një porosi, nëse i përmbaheni, do të jeni mirë:
“Faleni
namazin, agjërojeni muajin e Ramazanit, jepni sadakanë, bëni haxhin
dhe umren, këshilloni njëri‑tjetrin në mirësi, dëgjoni prijësit tuaj e
mos i tradhtoni. Kini kujdes të mos iu mashtrojë dynjaja, sepse
njeriu, sikur të jetojë edhe një mijë vjet, patjetër do të vijë në këtë
gjendje në të cilën më shihni mua.
“Paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin me ju!”
Pastaj u drejtua kah Muadh ibnu Xhebeli e i tha: “O Muadh, priju njerëzve në namaz!”
Nuk vonoi e shpirti i tij i pastër u shpërngul në Ahiret. Pastaj u ngrit Muadhi dhe tha:
“O
njerëz! Ju jeni të pikëlluar me humbjen e këtij njeriu. Betohem në
Allahun, nuk di të kem parë njeri më zemërmirë e më të largët nga veprat
e këqija, e as më këshilldhënës të mirë për të gjithë. Lutuni për të,
Allahu ju mëshiroftë!”
Është thënë për Ebu Ubejden:
Njëherë
Umeri ishte ulur mes njerëzve dhe u tha atyre: “Shprehini dëshirat
tuaja.” Dikush tha: “Do dëshiroja që kjo dhomë të ishte e mbushur me
perla e ta jepja sadaka në rrugë të Allahut.” Umeri sërisht tha:
“Shprehini dëshirat tuaja.” Një tjetër tha: “Do dëshiroja që kjo dhomë
të ishte e mbushur me margaritarë, xhevahire dhe perla e t’i jepja
sadaka për hir të Allahut.” Umeri sërisht tha: “Shprehini dëshirat
tuaja.” Por të pranishmit ia kthyen: “Nuk dimë çfarë dëshire të shprehim
o prijës i besimtarëve.” Atëhere Umeri tha: “Do të dëshiroja që kjo
dhomë të ishte e mbushur me burra si Ebu Ubejde bin Xherrahu, Muadh bin
Xhebeli, Salm dhe Hudhejfe bin Jemani.”[1]
Ibn
ebi Mulejke ka thënë: “E kam dëgjuar Aishen, që kur e pyetën se kë
mendonte se do të zgjidhte Profeti si halife nëse do ta bënte një gjë të
tillë, të thoshte: ‘Ebu Bekrin.’. ‘Po pastaj kë?’ – e pyetën njerëzit.
‘Umerin.’ – u përgjigj Aishja. ‘Po pastaj kë?’ – e pyetën sërisht. ‘Ebu
Ubejde bin Xherrahun.’ – tha ajo dhe me kaq heshti.”[2]
[1] Hakimi në Mustedrek: 3/226. Ibn Asakiri në Tarijh. Ky transmetim është i mirë.
[2] Ibn Rrahauejhi në Musned-in e tij: 152.
Post a Comment